Solucan Gübresi Üretiminde Kompost Nasıl Hazırlanır?

Solucan gübresi üretiminde solucanları beslemek amacıyla kullanılacak olan kompost hazırlama aşamasında organik atıklar çeşitlerine göre belirli işlemlerden geçirilmek zorundadır. Büyük baş hayvan gübresi toplandıktan hemen sonra fermente işlemine geçilebilir. Fakat taze hayvan gübresi solucanlara zarar verecek derecede asidik yapıya sahip olduğu için seperatör yardımıyla sıvı kısmı ayrıştırılır. Büyük baş taze hayvan gübresindeki asidik ortama neden olan şey; hayvanların dışkısı değil, sıvı kısımdır ve ayrıştırma işleminde gübreden ayrıştırılan kısım budur.

Solucan gübresi üretimi için Kompost yapımında kullanılacak ahır gübresi, halk arasında bilinen yanmış hayvan gübresi değildir. Yanmış hayvan gübresi; yığınlar halinde toplanıp kaderine terk edilmiş ve uzun süre güneş ve yağmur altında kalmış ahır gübresidir. Eğer taze hayvan gübresini yığınlar halinde toplayıp uzun süre kendi haline bırakırsanız toprak solucanları, böcekler ve milyonlarca organizma tarafından istilaya uğrar. Bu organizmalar zamanla gübrenin içinde bulunan tüm faydalı bitki besin elemanlarını tüketir. Yanmış hayvan gübresi bakteriler tarafından tüketilmiş ve artık solucanları besleme özelliğini yitirmiştir.

Seperatörden geçtikten sonra uygun koşullar sağlanarak fermente edilmiş hayvan gübresi içerik olarak oldukça zengin elemanlar içerdiği için organik gübre olarak tarımda kullanılmaktadır. Artık pek çok büyük baş hayvan çiftliği hayvan gübresini faydalı bir şekilde geri dönüştürmek için seperasyon sistemi kullanmaktadır. Böylece doğal bir atık olan hayvan gübresi faydalı bir şekilde bertaraf edilerek solucan maması yada doğrudan organik gübre olarak değerlendiriliyor. Ahır gübresi seperatör ile ayrıştırma yapılmadan bazı uygulamalar ile doğal olarak fermente edilebilir. Fakat en üst seviyede fayda elde etmek için separasyon işlemi tavsiye edilmektedir.

solucan-gubresi-kompostKırmızı Kaliforniya solucanı yetiştiren büyük işletmelerin neredeyse çoğunda kompost hazırlamak için ham madde olarak fermente edilmiş hayvan gübresi kullanılır. Buna belli oranlarda diğer organik atıklar ilave edilir ve elde edilen karışım gereken nem oranı sağlandıktan sonra solucanlara ikram edilir. Hayvan gübresi ağırlıklı kompost hazırlamak için en çok tercih edilen diğer materyaller ise, saman ve çay posasıdır. Çevrenizde kafe, kahvehane veya çay ocağı işleten esnafa rica ederek çay posasını biriktirmeleri için kaplar bırakırsanız zaten kısa sürede para bile ödemeden yüzlerce kilo çay posası elde edebilirsiniz. Topladığınız çay posasını %15-20 gibi bir oranda fermente hayvan gübresi ile karıştırmanız durumunda, başka bir ilave yapmaya gerek kalmadan çalışkan solucan dostlarınıza sunabilirsiniz. Bu en basit haliyle kırmızı Kaliforniya solucanlarına sunulan kompost çeşitlerinden biridir ve afiyetle tüketip sizin için çalışacaklarına emin olabilirsiniz. Eğer kompost karışımınız biraz daha zengin olsun istiyorsanız tabi ki içine organik olmak şartıyla çeşitli evsel veya endüstriyel atıklar ilave yapabilirsiniz.

Sanayi atıkları; kağıt, karton, lokanta, bağ-bahçe, ince ağaç talaşı veya çay posası gibi organik olan her türlü atık belli aşamalardan geçirilerek kompost içinde kullanılabilir. Örneğin; kağıt ve kartonu ince ince kıymanız ve belli bir nem verdikten sonra kompost içine karıştırmanız gerekir. Bahçe atıklarına örnek olarak biçtiğiniz çimleri veya ağaçlardan dökülen yaprakları verebiliriz. Bunlarda organik atık sınıfında yer aldıkları için kompost içerisine belli oranlarda katılarak kompost kalitesi arttırılabilir. Aynı şekilde organik atık sınıfında olan ve asidik bir yapıya sahip olmayan tüm evsel atıklar kompost içinde yer alabilir. Bunlara sebze/meyve, fındık/fıstık kabukları, lahana, marul gibi bitkilerin atıkları örnek verilebilir. Kompost içine katılan çimler, bitki yaprakları, sebze meyve kalıntıları, ince talaş veya kağıt karton kıyımları belli bir süre sonra nemden dolayı çürümeye yüz tutmuş (fermente) bir yapıya bürünecek ve solucanlar bunları tüketebilecektir.

Burada dikkat etmeniz gereken tek şey, narenciye gibi asidik yapıda olan meyve ve sebze atıklarını kesinlikle kullanmamanız gerektiğidir. Karpuz ve kavun gibi aşırı sulu bitkisel atıklar kullanırken bunların sulu kısmını ayırmanız ve belli oranda kıymanız gerekebilir. Karpuz kavun gibi meyveler daha çok su ağırlıklı oldukları için bütün olarak kompost içine dahil edildiklerinde solucan teleflerine sebep olmaktadır. Solucan gübresi üretiminde kompost hazırlarken dikkat etmeniz gereken diğer nokta; kümes hayvanlarının dışkısında solucanlar için öldürücü derecede zararlı olan amonyak olduğudur. Bu değer 0.5 mg/g oranına düşürülmediği sürece diğer organik atıklar ile karıştırılmak suretiyle olsa bile kompost içinde kullanılmaz. Kompost hazırlama aşamasında kimyasal ve asidik yapıya sahip olan atıklar yer almadığı sürece, kompost nem/ısı seviyesini ortalama değerde tutarsanız kırmızı Kaliforniya solucanları sizin için keyifle çalışmaya devam eder.

104 Yorum

    1. Merhaba, yurt dışında kullanıldığını biliyoruz, ancak bu konuda tecrübemiz olmadığı için nasıl fermente edilmesi gerektiği konusunda bir fikrimiz yok.

  1. Merhaba İnek dışkısı alındığında o dışkıya ineğin idrarı da karışırsa idrardaki asidin zararı olur mu?

    1. Merhaba, eğer taze inek gübresini solucanlara fermente etmeden verirseniz tabi ki zararı olur. Zaten 40 günlük fermente işlemi uygulandığında asidik yapıyı bertaraf etmiş oluyorsunuz.

  2. Merhaba, bu işe yeni başlayacağım, büyükbaş hayvan gübresini hiçbir işlemden geçirmeyerek (seperatör imkanım yok) 3 ay boyunca üzerini poşet ile kapatarak bekletip ondan sonra da solucanlara vermek istiyorum, sizce bunda yanlış olan birşey var mı? Birde büyükbaş hayvan gübresiyle tavuk gübresi karışık olarak vermek istesem hangi işlemi yapmak zorundayım. Şimdiden çok teşekkür ederim.

    1. Merhaba, taze hayvan gübresi mümkünse kapalı alanda beton zeminde, mümkün değilse altına naylon serilerek uzun yığınlar yapılarak fermente edilir. Yığınlar 4-5 günde bir karıştırılmak zorundadır. Fermente işlemi iklim koşullarına göre farklılık gösterebilir, ancak ortalama 40 gündür. Tavuk gübresinde solucanlara zarar verecek derecede amonyak var. Biz hiç kullanmadık. Eğer iyi fermente edilmez ve karışım miktarı iyi ayarlanmaz ise tavuk gübresi solucanları öldürür. Kullanmanızı tavsiye etmiyorum.

  3. Merhaba, ben bu işe yeni başladım. İki gün önce solucanlar geldi. Bir kaç sorum olacak. Mama olarak sadece çay posası ve evsel atık (marul, lahana) hazırlasak olur mu. İlla sığır gübresi olması gerekir mi. Birde solucanları hazırlamış olduğumuz kabın içinde göndermiş olduğunuz tül parçası ile koyduk. Solucanların çoğu kenarlarda duruyor. Nem verdik ve ortaya biraz çay posası, çürümüş yeşil fasulye koyduk, fakat kenarlardan ayrılmıyorlar. Hepsi kenarlarda üst üste. yanlış giden nedir?

    1. Merhaba Gülay hanım, solucanları kargo ile gönderirken tül içine sarmamızın sebebi bulundukları plastik kabın hava deliklerinden firar etmelerini engellemek. Yolda çok sarsıntı yaşadıkları için stres yapıyorlar. Bu yüzden kaptan kaçmaya çalışıyorlar. Artık tüle ihtiyaç olmadığı için lütfen onu besleme kabından alın.

      Solucanların normal şartlarda kompost içine yayılması lazım, ancak siz nem verdiğinizi belirtmişsiniz. Muhtemelen biraz fazla nem vermiş olmalısınız ki boğulmaktan kurtulmak için kenarlara sığınmışlar. Ayrıca 1.000 adet solucan beslemek için kesinlikle sığır gübresine gerek yok. Evsel atıklar ve çay posası fazlasıyla işinizi görecektir.

      Hazırlayacağınız mama içindeki çay posası oranı %50’den aşağı olmasın. Çay posası hava alacak bir kapta 4-5 gün bekletildikten sonra solucanlara verilebilir. Evsel yeşil atıklarınızı ayrı bir kapta yemeklik soğan boyutunda doğrayıp 2 gün bekletmeniz yeterli. Önce evsel atıkları solucan kabınıza koyun sonra üzerine 3 parmak kadar çay posası ilave edin. Böylece yeşil atıklar altta kalacağı için sinek ve koku oluşmaz. Sorun devam ederse telefon ile bize ulaşmaktan çekinmeyin lütfen.

  4. Merhaba, ben bu işe 5 ay kadar önce başladım. 1 m x 2 m boyutunda tankın içine 60 bin adet solucan koydum. Çay posası ve en az 1 yıl beklemiş hayvan gübresini su ile karıştırıp çamur haline gelince solucanlara verdim. Yaz ayında kuruduğu için üzerine su ilave ettim, ama bir türlü randıman alamadım. Ne yapmalıyım? Teşekkürler şimdiden.

      1. Üstadım merhabalar,
        Bende bu işe yeni başladım ve sizin örnekte bahsettiğiniz gibi IBC tankın tepesini keserek içine yerleştirip başladım.
        Yalnız bu işe davet eden 2-3 yıl tecrübeli arkadaşlar bu tanka 10.000 az gelir 25-30.000 adet koyulmalı ve başlanır dediler. İnternetten izlediğim videolarda da yaklaşık 1-1.2 metrekare gibi alana 33.000 solucan koyuyorlardı. Sebebi de 10.000 az gelir solucanlar birbirine uzak durmasın üremesi yavaş olur dediler. Bu sayının üremeye etkisi nedir? Ve hakikaten 10.000 mi olmalı? Yeter mi?
        Saygılar.

        1. Merhaba, biz ilk etapta 10 bin tavsiye ediyoruz. Yaptığımız denemelerde en iyi verimi bu şekilde elde ettik. Fakat 1 m2’de 50 bine kadar solucan barınabilir.

  5. Merhaba,

    Solucanlara mama olarak kullanacağımız taze sığır gübresini olgunlaştırma aşamasında, azot kaybını önlemek için Kalsiyum Fosfat (jips) içeren Triple Fosfat gübresi 1 tona 15 kg gibi öneriliyor. Karışımın içeriği ve solucanların sağlığı açısından bir sakınca var mıdır ? Teşekkürler.

    1. Merhaba, Triple süper fosfat kimyevi gübredir. Bu tür kimyevi maddeleri %100 organik solucan gübresi ile aynı alanda depolamak bile etik değildir. Ayrıca Tarım bakanlığı organik esaslarına uygun üretilmek zorunda olan solucan gübresine veya solucanları beslemek için hazırlanan mamaya organik maddeler dışından herhangi bir kimyasal karıştırmak suçtur. Eğer böyle bir girişimde bulunursanız çok ciddi yaptırımlar ile karşılaşırsınız.

  6. Merhaba ben solucan gübresi işine girmek istiyorum. Mama olarak küçük baş hayvan gübresi kullanmada bir sakınca var mı? İlginiz için teşekkür ederim.

    1. Merhaba, kullanabilirsiniz,ancak nasıl ne kadar süre fermente edileceği konusunda bir fikrimiz yok.

  7. İyi günler
    Ben uzun zamandır solucan gübresini araştırıyorum, araştırmalarımda aklıma takılan sorulardan birisi fermentasyon işlemi. Her üretici farklı işlem uyguluyor. Bir üretici bu fermentasyon işlemini hayvan gübresini ve diğer yiyecekleri genelde çürümüş meyveleri su ile bir kaç gün yıkayarak yapıyor. Bu uygulama doğru mu? Herhangi bir faydası veya zararı var mıdır? Birde bu meyveler illa çürümüş mü olmalı, yoksa sağlam meyve mi olmalı ve bu yiyecekleri parçalayıp mı verelim yoksa bütün mü atmalıyız.
    Yardımınız için teşekkürler.

    1. Merhaba, ticari üretimde taze sığır gübresi ile bitkisel atıklar karıştırılıp en az 40 gün fermente edilir. Bu sürede asidik yapı zaman bertaraf olduğu için yıkama işlemine gerek yok. Ayrıca bitkisel atıkların taze yada bayat olması veya parça yada bütün olması hiç önemli değil. Çünkü kırk gün içinde o bitkisel atıklar çamur kıvamına gelecek.

  8. Merhabalar,

    Öncelikle bilgilendirme için teşekkür ederim.
    Ben solucan gübresi üretiminine başlamak istiyorum. Sizden ricam kompost hazırlama sürecini sırasıyla anlatmanız.
    1- büyük baş hayvan gübresi mutlaka seperatörden geçirilmiş olması gerekir mi?
    2-Eğer hayvan gübresi seperatörden geçirilmemiş, dinlenmemiş taze gübre, sulu olarak evsel atıklar, odunsu bitki ve yapraklar ile karıştırılarak 40 gün boyunca fermente işlemi olabilir mi? Bu şekilde uygun bir mama olur mu?

    Sağlıklı ve doğru bir kompost sürecini açıklar mısınız?
    Şimdiden sizlere aydınlatıcı bilgileriniz için teşekkür edrim.

  9. Merhaba, ben bu işe yeni başlayacağım ve bir sorum olacak. Solucanlara mamayı verirken toprakta koyacak mıyız, yani toprakla karıştırıp mı, vereceğiz yoksa sadece hayvan dışkısı ve ev atıkları falan mı? Yardımcı olursanız sevinirim.

  10. Kolay gelsin. Solucanlara mama olarak sadece çay posası ve meyve atıkları versek olur mu? Ayrıca çay posasını direk verebilir miyiz yoksa bazı aşamalardan mı geçmesi gerekir? Şimdiden teşekkürler.

    1. Selam, çay posası 15 gün nemli olarak bekletildikten sonra harika bir solucan mamasına dönüşür. Biraz yağlanır, hatta küflenir ve tam kıvamına gelmiş olur.

  11. Merhabalar, bu işi eşimle öncelikle evde başlamaya karar verdik. Kafamdaki soruların çoğunu cevapladım ama takıldığım konular var.
    1-Evsel atıkları 3-4 gün beklettikten sonra solucanlara verirken ezmek gerekir m? o haliyle verebilir miyiz?
    2-Mesela ilk günkü muz kabuğu ile 4. günün muz kabuğunu aynı ortama alıp, solucanlara verebilir miyiz. Sonuçta 4. günün muzu fermente olmaz sanırım. (çok mu detay bilmiyorum ama)
    3-Birde kahve telvesini biriktirirken illaki kuruyacaktır. Bu sorun olur mu, diğer sebzelerle verirken nem versek olur mu? Kahve telvesini biriktirirken nasıl muhafaza edelim?
    4-Çay posası biriktirirken en fazla ne kadar bekletilir? Daha solucanları almadık. Ayrıca çay posası kendi nemi ile mi bekletilecek. Nasıl muhafaza edelim?
    Teşekkürler…

    1. Merhaba,
      1) Gerekmez. Örneğin çürümüş bir elmayı ortadan ikiye bölüp verebilirsiniz.
      2) Ucuz plastik kap satan bir yerden 3 tane 20 litrelik kap satın alarak bu sorunu bertaraf edebilirsiniz. Hatta büyük yoğurt kovaları bile iş görür. Her 3 günde bir çıkan atıkları bir kaba koyarsınız. Zaten 9 gün sonunda ilk kova boşa çıkacak.
      3) Kahve telvesini çay posası ile aynı kaba dökebilirsiniz.
      4) Çay posası 2 ay beklese bile bir şey olmaz. %80 nemli bir şekilde 10-15 gün fermente edilmesi uygundur. Biraz küflenebilir, hiç sorun değil. Solucanlar bunu istiyor zaten. Çay posasını plastik kaplarda, hatta poşet içinde ağzı açık şekilde bekletmelisiniz. Posayı elinize alın ve sıkın, eğer su çıkıyor ama damlamıyor ise nem oranı iyidir.

  12. Merhaba ben 10 bin solucan ile üretime başlamak istiyorum sorularım şunlar,

    1. Solucanlara hayvan gübresi vermeden sadece çay çöpü ile beslenebildiğini okudum, bunu zaman olarak sürekli uygulayabilir miyim?

    2. Hayvan gübresi taze derken hayvanın altından aldıktan sonra hemen gerekli karışımları yapmak zorunda mıyım, yani bir süre birikmesini bekleyebilir miyim? Şimdiden teşekkürler.

    1. Merhaba,

      1. 15 gün %80 nemli bir şekilde bekletilmiş çay posası harika bir mama olur. Zaman kısıtlaması yok, sürekli çay posası kullanmak hiçbir soruna neden olmaz. Gübre kalitesini biraz daha arttırmak için en azından evsel atıkları çay posasına gömmeniz iyi olur.

      2. İdeal süre 15 gün, en fazla 1 ay beklemiş olsun.

  13. Selamlar solucan kabına mama olarak sadece çay posası konulabilir mi? Deneyen ve sonuç alan var mı acaba?

    1. Selam, bu konuda defalarca AR-GE çalışması yaptık. Süre sınırlaması olmadan %100 çay posası ile solucan beslenebilir.

  14. Araştırmalarıma göre fermente olayını bazı kişiler en az 3 ay diye belirtmiş, siz 40 demişsiniz, arada dağlar kadar fark var doğrusu nedir.
    10 bin solucana ayda kaç kilo mama gerekmektedir. Teşekkürler.

    1. Fermente süreci, ısı, nem ve materyalin cinsine göre ciddi farklılık gösterir. Evsel atıklar 7 günde, çay posası 15 günde, sığır gübresi 40-60 günde, ağaç talaşı ise 4 ayda fermente olur. Ayrıca mevsim koşulları da önemli. Yazın evsel atıklar 3 günde fermente olurken, kışın 15 günü bulabilir. 150-180 kg.

  15. Deneme amaçlı olarak evde biriktirdiğim mutfak atıklarının (1 hafta bekletilmiş ) üzerine 3 cm kadar kahvehaneden çay posası koyarak içerisine 100 adet solucan bıraktım. Ertesi gün neredeyse tamamının ortamdan kaçarak telef olduğunu gördüm:( Kalanlar da çok hareketsiz şekilde duruyorlardı. Acaba nerede hata yapmış olabilirim? teşekkürler.

    1. Çay posası 15 gün nemli olarak beklemek zorunda, eğer taze verilirse solucanlar kaçar veya ölür.

  16. Selamlar , mama karışımında tavuk gübresinin faydası olur mu yada solucanlara herhangi bir zararı olur mu?

    1. Selam, aşırı amonyak salgılıyor, eğer iyi fermente edemez veya fazla kaçırırsanız solucanlar ölür.

  17. Cevaplarınız için teşekkürler bir mahsuru yoksa siz bu kadar bilgiyi nereden bildiğinizi sormak istiyorum. Sizde bu işimi yapıyorsunuz. Açıkçası sadece çay çöpü ile mama olayında tedirginim siz bunları deneyerek mi söylüyorsunuz. Teşekkürler.

    1. Bu işte 3 yıllık tecrübemiz var. Eğer deneme yapmasak bu kadar emin konuşmam.

  18. Merhaba,

    Merak ettiğim bir konu var. 10.000 solucanın ayda ortalama 150-180 kg mama yediğini okudum.

    Peki bu mamayı büyükbaş hayvan gübresi agirlikli hazırlamak istiyorum. Bu kompostu hazırlarken, materyallerin oranı nedir. Mesela 100 kg bir hayvan gübresi kullandigimda bunun icine maksimum ne kadar diğer evsel atık kullanabilirim.

    1. Merhaba, karışımı orantılı yapmak zorunda değilsiniz. Elde ne varsa değerlendirin. %70 hayvan gübresi, %30 bitkisel atık ideal orandır.

  19. Selamlar… Öncelikle bu konuya vakit ayırdığınız için teşekkür ediyorum. solucan gübresi üretimini araştırma aşamasındayım. Amacım üst düzey kaliteli gübre üretmek. Sorum şu yaz aylarında çim, sonbaharda çınar yaprağı temin etme durumum var bol miktarda. Çınar yaprağının gübre yapımında kullanıldığını duymuştum. Bunun fermentesi nasıl yapılır. Birde azot, fosfor zengini yarasa gübresinden kompost yapılır mı. Farklı bir fikir çıkar mı bundan. Yarasa gübresi yüzyıllardır fermente oluyor biliyorsunuz. Üstelik çokta nemli. İçinde asidik maddeler var mı bilmiyorum. K.maraştan saygılar…

    1. Merhaba, çim ve çınar yaprağı kompost yapımında kullanılır. Bitkisel atıkları taze hayvan gübresi ile karıştırıp 60 gün fermente edebilirsiniz. Oran olarak, %50 taze hayvan gübresi, %50 bitkisel atık olabilir. Eğer yeteri kadar bitkisel atık yoksa, taze hayvan gübresi %70 olabilir. Yarasa gübresi konusunda tecrübemiz yok. Sizi yanıltmak istemem.

  20. İyi günler,
    Çay posası 15 günde, ağaç talaşı 4 ayda fermente olur demişsiniz, mamanın içerisine karıştırıp verdiğimizde solucanlar çayı 15 gün, talaşı 4 ay sonra mı yemeye başlar?

    Seperatörden geçmiş gübreyi yakmasak bile ince bir şekilde serip arada karıştırarak kullanıma hazır hale getirebileceğimizi söylemişti birisi. Ancak serdiğimiz gübrenin üst kısımlarında küfler oluştuğunu gördük, böyle bir durumla karşılaştınız mı, oluşan küfün bir zararı var mıdır sizce?

    1. Çay posası ile ağaç talaşı ayrı fermente edilir.

      Seperatörden geçmiş gübre 2 ay fermente edilir. İnce olarak serilmez. 40-50 cm yüksekliğinde uzun namlular yapılır. 4 günde bir karıştırılır. Küften bir zarar gelmez.

  21. Merhaba biz bu işe yeni başlayacağız 200 m2 bir çadır da altı beton zemin 500.000 solucan beslemeyi düşünüyoruz. Betonu attık üzerine uzun yığınlar şeklinde Taze Hayvan gübresini serdik şuan karıştırma yapması için bir makine yapıyoruz. Benim sormak istediğim her 3-4 günde karışım yapıp 40 günün sonunda gübre yansa da, yanmasa da fermente olmuş olur mu? İçine diğer organik atıkları da ekleyip öyle karıştırma yapacağız.
    Gübrenin kaliteli bir şekilde hazır oluğuna nasıl emin olabiliriz. Kırıkkale de yapacağız bu işi.

    1. Merhaba, 4 günde bir karıştırmak yeterli. Kompost içine katılacak bitkisel atıklar fermente sürecini değiştirir. Ayrıca mevsim koşulları da önemli. En kötü koşullarda bile 3-4 ayda fermente olur. Bir miktar alıp solucanlara verin. Eğer saldırıyorlarsa sorun yoktur.

  22. Merhaba, yaklaşık 3 ay öncesinde 120 kadar solucan edindim. Sadece çay posası ile besliyorum. Çay posalarını bir yerde bir hafta kadar bekletip bir avuç kadar haftada 1 sefer solucanlara veriyorum. Ancak sayıları artmıyor. Öldüklerini de anlayamıyorum. Nerede hata yaptığımı bir türlü bulamıyorum. Yardımcı olursanız sevinirim.

    1. Merhaba, çay posasını 15 gün nemli bir şekilde bekletip verseniz daha iyi olur. Ayrıca evsel atıklar ve karton parçaları besin olarak zengin olduğu için üremelerini tetikliyor

  23. Merhaba, ben solucan almak istiyorum bunların yatak yani kutuya koyacağım ilk malzemeler kompost deniliyor galiba, neler olmalı yani plastik kabın içine solucanın eklemeden önce neler koymalıyım sırası ile bilgi verir misiniz teşekkürler.

    1. Merhaba, biz solucanları kompost ve yatak malzemesi ile birlikte gönderiyoruz. Geldikleri gibi doğrudan besleme kabına koymanız yeterli.

  24. Merhaba ben bu işi araştırma aşamasındayım. Benim aklıma şu husus takıldı; yazılarınızda komposta toprak yada kompost malzemesi dışında bir şey karışmamasına dikkat edilmeli, aksi halde zararlı hayvanlar veya diğer solucanlar gübre içindeki faydalı besinleri tüketir tarzında bir yazı okumuştum. Sonuçta hayvan gübresi açıkta kalırsa sinek gibi böcekleri çekebilir ve buda doğası gereği içerisine yumurta bırakabilir. Bunun sonucunda yavrular kompost içerisindeki kıymetli besinleri tüketebilirler. Biz bu kompostun hava ile temasını kessek (bir muşamba ile örtmek olabilir) kompostta yine aynı verimi alabilir miyiz?

    1. Merhaba, biz kompostun kapalı alanda fermente edilmesinden yanayız, ancak böyle bir imkan yoksa altına naylon serip açık alanda yapabilirsiniz. Ayrıca üstünü naylon ile kapatıp sadece belirli bölgelere hava delikleri açmanız uygundur.

  25. Hocam bizim seperatör alma imkanımız Yok seperatörsüz fermente etme yöntemi var demişsiniz. Yanmış gübrede pek tavsiye edilmiyor. Seperatör olmadan en verimli şekilde, mineralleri fakirleştirme den solucanlar için en uygun nasıl fermente edebiliriz?

  26. İyi günler solucan alarak gübre üretimi işine başlamayı ve geliştirmeyi düşünüyorum.

    1- Kompost hazırlarken 40-60 günlük bir periyotta 4 farklı zamanda başlanan yığınlar ile üretim düşünüyorum. Hazırlanmış olan kompostun bekleme süresi ne kadar?
    2- Kompostların fermente sürecini büyük uzun 60-50-150 boyutlarda plastik varillerde üstü açık bir şekilde tentenin altında bahçede hazırlamayı düşünüyorum. Sadece üstü açık olması yeterli mi? Varilin içinde karıştırma yapmam yeterli olur mu? Varillerin yanlarından veya altından hava deliği açmak gerekir mi?
    3- Seperatörden geçirilmemiş hayvan gübresini süzerek belirtiğim varillerde fermente edebilir miyim? Ekstra yapmam gereken bir işlem var mıdır.
    4- Hayvan gübresi fermantasyonu sırasında diğer bitkiSEL atıkları da aynı anda içinde karışım halinde fermente edebilir miyim?
    5- Fermentasyon sırasında nem sürekli %80 mi olmalı yani ara sıra sulama ile nemlendirme mi yapmamız gerekiyor. Teşekkürler.

    1. Merhaba,

      1. 2 aylık hazırlamak uygundur.
      2. Altına delik açmanızda fayda var. Taze hayvan gübresi fazla nemli oluyor. Fazla nem alttan süzülür.
      3. Süzmenize gerek yok. Varillerin altını delmeniz yeterli.
      4. Hepsini karıştırıp birlikte fermente ediyoruz. Çabuk fermente olan evsel atıklar ve çay posası gibi atıklar sonradan ilave edilebilir.
      5. Nem değeri düştüğünde karıştırmadan önce sulamanız yeterli.

      Fermente işlemini varilde yapmak iş gücü kaybına sebep olur. En büyük sıkıntı karıştırması zor olur. Uzun yığınlar yapmanızı tavsiye ederim.

  27. Sayın admin, öncelikle verilen bilgiler için teşekkürler. Farklı meslek grupları için genel anlamda toprak konusu çok kafa karıştırıcı bir durum. Yüzlerce dökümün okudum ama kafamda hala net bir şey oluşmadı. Konu şu ki ahır gübresinin fermente şekli. Seperatör bu iş için çok kolay bir yöntem deniyor ama yüksek maliyetli. Seperatör kullanan çiftliklerden gübre almakta paralı bir durum teşkil ediyor.

    Ahır gübresini temin etmek en kolayı ama onu nasıl fermente etmeli? Sıcak, soğuk, dışarıda, ahırda vb gibi çok şey okudum ama konuya vakıf olmayan biri için bunlar anlamlı gelmiyor. Ben işlem adımlarını tek tek anlatan ve şöyle de olabilir deyip onunda işlem adımlarını yazan ve gerektiğinde varsa sürecin doğruluğunu teyit eden yöntemleri söyleyen açıklayıcı bir yazı okumadım.

    Arama motorunda ahır gübresi fermentasyonu yazıp çıkan her konu başlığını incelediğim halde net bir bilgi kafamda oluşmadı. Sonrasında bu karbon/azot oranı bu gübre için çok önemli sanırsam. Bu oranı deneme yanılma yoluyla bulmak solucan besleyenler için riskli bir durum. Diyelim ki 1000 tane solucanı denek seçip bu fermente işlemini yaptık. Belirli ağırlıkta ahır gübresi ve belirli ağırlıkta bitkisel atık (ya da belirli ölçeklerde %70-%30 oranından bahsediyorum) solucanlara verdik gözlemledik. Yemediler ya da kaçtılar, öldüler vb. gibi olasılıklar sonrasında diyelim ki kendimize göre bir ölçek bulduk.

    Örneğin 5 kg ahır gübresine karşılık 2 kg bitkisel atık karışımı 1000 solucanı 1 ay besliyorsa 100 bin solucan için bu oranın 100 katı geçerli midir, yoksa tamamen solucan sayısına göre farklı ölçekler mi gerekir. Bunları deneme yanılma ile bulmak zaman kaybından başka bir şey değil gibi geliyor. Özellikle bu fermente işinin nasıl olması gerektiği ve oranı ile ilgili bilgi ve görüşlerinizi merak ediyorum. Varsa yönlendirebileceğiniz bir site ya da bir doküman çok iyi olurdu.

    1. Merhaba, solucan gübresi üretim çiftlikleri seperatör dediğimiz ekipmana yatırım yapmaz. Sonuçta büyükbaş hayvan çiftlikleri 1 kamyon (16 m3) seperatör gübresini 400-450 TL gibi uygun fiyatlara satıyor. Ortalama olarak 1.000 kg (1 ton) seperatör gübresi için 50 TL ödemeniz gerekiyor. Bu fiyat olarak çok uygun. Ortada abartılacak bir durum göremiyorum.

      Taze hayvan gübresi fermente işlemine gelecek olursak; http://solucangubresi.org/solucan-gubresi-uretim-tesisi-nasil-kurulur/ gereken açıklama verdiğim linkte mevcut. Bahsettiğiniz şekilde deneme yapmaya gerek yok. Denenmiş hali zaten mevcut. Fermente işlemine bu kadar takılmayın lütfen. Solucanları yanmış hayvan gübresi ile beslemeyin yeter. Taze gübrenin içine bulabildiğiniz bitkisel atıklardan %20-30 takviye yaparak, 60 gün fermente etmeniz yeterli.

  28. Merhaba,
    Biyogaz sisteminde fermente olarak gazı alınmış hayvan gübresi solucanlara mama olarak verilebilir mi? Yada nasıl verilmeli?

    1. Merhaba, bildiğim kadarıyla biyogaz üretimi için hayvan gübresi iki aşamada 60 gün kadar fermente ediliyor. Bu süreçte sıcaklık ortalama 35-50 derece ve tankların içinde sürekli karıştırılıyor. Bu süreç, ortaya harika bir solucan maması çıkmasına vesile olur. Kesinlikle solucan maması olarak kullanılabilir. Doğrudan solucanlara verebilir veye bitkisel atık takviyesi yaparak bir süre daha fermente edebilirsiniz.

      1. Cevabınız için teşekkürler. Peki istiridye mantarı kompostu kullanıldıktan sonra çıkan atıklarını mama yapabilir miyiz?

        1. Evet, ahır gübresi ile birlikte fermente etmek şartı ile kullanabilirsiniz. Bahsettiğiniz kompost samandan ibaret olduğu için fermente süresi 90 günden fazla sürebilir.

  29. Merhaba, ben 2 hafta önce deneme amaçlı 1.000 adet solucan aldım.

    Birincisi solucanların mamasının bittiğini ve gübrenin oluştuğunu nasıl anlayacağız.

    İkincisi solucanlar için kendim mama hazırlamaktayım. Taze büyükbaş hayvan gübresini ve çay posalarını ayrı ayrı geniş bir alana altına karton sererek yaydım. Daha 1 hafta oldu gerçi. Bunu 2 ay boyunca 3-4 günde bir karıştırarak bekleteceğim. Gübrenin fermente edilmiş olması gerekiyor diyorlar. Ben bu anlattığım şekilde yapsam sıkıntı olur mu?

    Birde yaklaşık 1 sene çuvalda beklemiş hayvan gübresiyle, çay posasını karıştırıp top haline getirdim solucanların içine attım 1-2 gün içinde çoğu solucan o topun etrafında birikti. Sanırım yemeye çalışıyorlar. Bu hayvan gübresi taze olmadığından solucanlar bunu yerse zararı olur mu? Teşekkür ederim.

    1. Merhaba,

      Mama bittiğinde yüzey düzleşir ve rengi koyulaşır.

      Bahsettiğiniz şekilde kompost hazırlayabilirsiniz.

      Çuvalda 1 sene beklemiş hayvan gübresi besin değerini yitirmiş olur. Bu yüzden mecbur kalmadıkça kullanmıyoruz.

  30. Merhaba yazılarınız ve yorumlarınız için çok teşekkürler çok ayrıntılı bilgilendiriyorsunuz.
    Benim sorum evsel atıkların minimum bekleme süresini belirtmişsiniz ama maksimum bekleme süresi yazmıyor. Çay ,sebze, meyve atıkları EN FAZLA kaç gün bekletilebilir?

    1. Merhaba, çay posası aylarca beklese bile sorun olmaz, fakat evsel atıklar özellikle sıcak havalarda tek başına çok uzun süre bekleyemez. Koku yapar, sinek çeker hatta böceklenir. Biz fazla evsel atıkları büyük kompost yığınlarına karıştırıyoruz.

  31. Merhaba, çay posasını 15 gün nemli olarak bekletin demişsiniz. Arada su mu vermek lazım, yada kurumasını beklemek mi lazım?
    Yeşillik olarak marul, kıvırcık, göbek vermek yeterli midir ?
    Motor ile rendeledikten sonra veriyorum yeşillikleri. Biraz mukavva, yeşillik, yumurta kabuğu, gübre şeklinde uygun mudur ?

    1. Merhaba, çay posası kurudukça nemlendirmek gerekiyor. Yeşil atıkları rendelemeye gerek yok. Zaten su bazlı oldukları için kısa sürede fermente oluyorlar. Asidik yapıya sahip olmayan tüm evsel atıkları değerlendirmekte fayda var. Ne kadar çok çeşit olursa elde edeceğiniz solucan gübresi o derece kaliteli olur.

  32. Merhaba, seperatörden geçmiş gübre mama olarak solucana verilecek duruma geldikten sonra ne kadar süre muhafaza edilebilir (yani son kullanım tarihi-süresi var mıdır)
    Örnek olarak 20.000 adet solucanım var ve 1 kamyon (16 m3) seperatör gübresi temin ettim. Gübre bitene kadar mama olarak verilebilir mi?

    1. Merhaba, saklama koşullarına göre bekleme süresi değişir. Kapalı alanda muhafaza edilirse 1 yıl bekleyebilir.

  33. Merhaba Serkan bey,
    Ben bu işi yaklaşık bir aydır araştırıyorum .
    Çay posasını evsel atıklarla karıştırıp 15 gün bekletiyorum, hayvan gübresini de ayrı bir yerde altında ve üstünde naylon ile kapalı bir şekilde fermente edeceğim. Bu yaptıklarım doğrumu acaba?
    Cevap verirseniz sevinirim.

    1. Merhaba, hayvan gübresinin üstünü kapatacaksanız hava delikleri açmanız lazım. Çay posası evsel atıklar ile birlikte fermente edilebilir.

  34. İyi çalışmalar. solucan için maması yorumlarda belli ürünlerin farklı sürelerde fermente edilmesi gerekliliğinden bahsetmişsiniz. En uzun sürede fermente olan ince talaş iken çay posası için on beş gün süreyi yeterli görmüşsünüz.
    1- Seperatörden geçilmiş ahır gübresinin içine kırk gün süreden önce fermente olan çay posası ve evsel atıkları aynı yerde karıştırarak mama hazırlamak doğru olur mu?
    2- Fermente sürelerini uzatarak (fermente olan mamayı bahsettiğiniz iyi koşullarda muhafaza ederek) mama stoğu yapmak doğru mudur?
    3- Mamamız hazır hale geldikten sonra mamayı periyodik olarak karıştırmamız gerekir mi?
    4- %70 ahır gübresi %30 evsel atık orantısı organik maddenin en yüksek olduğu seviye midir yoksa evsel atık oranı artıkça organik madde oranı yükselir mi?
    5- Narinciye kullanımı sakıncalarından bahsedilmiş ama hep portakal ve limon söylenmiş. Narenciye sınıfından mandalina asidik midir? (Edremit civarında çiftçiler bu sene dallarında bıraktılar fiyat düşüklüğünden dolayı)

    1. Merhaba,
      1. Hepsini bir arada fermente edebilirsiniz veya çay posası ve evsel atıklar sonradan ilave edilebilir.

      2. İyi koşullarda saklandığı sürece uzun süre (6 ay) beklemesinde sakınca yoktur.

      3. üç aydan sonra gerek yok.

      4. En verimli oranlar %70 sığır gübresi %30 bitkisel atık karışımıdır.

      5. Narenciyeler tehlikelidir. Eğer tecrübeniz yoksa başınıza iş açarsınız.

  35. Merhaba, zaman ayırdığınız için şimdiden teşekkürler. İstiridye mantarı üretimi yapıyorum. Elimde 6 ton kullanılmış kompost kalacak. Bu kompostun bir bölümünü istiridye mantarı üretimi sona erdikten sonra çay posası ve evsel atıklar ile karıştırıp solucan üretimi denemek istiyorum. 1500- 2000 solucan ile başlamak için bu doğru bir uygulama olur mu? Doğru olacaksa, oran nasıl olmalı?

    1. Merhaba, henüz mantar kompostu ile ilgili bir çalışma yapmadık. Bu nedenle oran konusunda kesin bir değer vermem mümkün değil, ancak bitkisel atık olduğuna göre işe yarar.

  36. Merhabalar Serkan bey, ben solucan yetirme işini 1 aydır araştırıyorum. 40-50 bin solucan ile işe başlamaya karar verdim. Cevap bulamadığım bazı sorularım var onlara cevap verirseniz memnun olurum.

    1- bizim burada büyük baş hayvan çok var, fakat kimse seperatörden geçme işlemini ve ahır gübresinin fermente olmasını bilmiyor. Bana kısaca anlatabilir misiniz yani büyük baş hayvan gübresi yeni çıktı ben onu çıktığı anda aldıktan sonra ne yapmalıyım. Hangi işlemi ne kadar süre yapmalıyım ve ne zaman solucana verme aşamasına gelmiştir. Eski hayvan gübresi köydeki her evde var. Bunların hangisinin kullanılacağını nasıl anlarım. Kullanacağım hayvan gübresi maksimum ne kadar eski olmalı.
    2- Bizim burası Güneydoğu Anadolu Gaziantep. Bu bölge solucan yetiştirmek için uygun bir bölge midir?

  37. 85 kilo seperatör gübresi, 15 kilo çay posası karışımına kaliteli bir kompost mama üretimi için en fazla ne kadar karton eklemem gerekir. Oran nedir?
    2 fazlı çalışan zeytin fabrikası atığı çevremde var; bunu çay posasının yerine kullanabilir miyim? Fermente sürecine sokmadan önce herhangi bir işlem gerekir mi?
    Teşekkür ederim. İyi çalışmalar.

    1. Karton miktarını çok abartmayacak şekilde ayarlamanız yeterli. Zeytin atıkları konusunda tecrübemiz yok.

  38. Merhabalar, bu işe 10.000 solucan ile başlamayı düşünüyorum. Mama için gerekli olan sığır gübresi, çay posası ve bitkisel atıkları fermente işlemi için karıştırıp beklemeye aldım. 40 gün boyunca haftada bir karıştırma yöntemi kullanacağım. Sorumun biri şu;
    1- 40 gün sonra bu fermente olan gübre nasıl kıvamda olacak ve elekten geçirildikten sonramı solucanlara verilecek?
    2- Solucan kasasına zemine bitki atıklarını serdik üstüne birazda mama koyduk. Üzerine koyduğumuz solucanlar yayıldıktan sonra üstüne mamayı hemen ekliyor muyuz yoksa aşağı inmeleri nimi bekliyoruz?

    1. Merhaba,

      1. Mamanın fermente olduğunu koyulaşan renginden ve hayvan gübresinin kokusunu yitirmesinden anlarsınız. Eğer kullandığınız hayvan gübresi seperatörden geçmemiş ise fermente süreci 90 günü bulabilir. Hazırlanan mama elekten geçirilmez.

      2. Solucanlar size yaşam alanları olan kompost ile gönderiliyor. Tabana hiçbir şey koymanıza gerek yok. Solucanları geldikleri kompost ile birlikte besleme havuzuna almanız yeterli. Ayrıca üstüne hemen 4 parmak kadar mama ilave edebilirsiniz.

  39. Merhaba;

    1) Tüm paylaşımlarınızı,sorulara verdiğiniz tüm cevapları okudum. Soru soran arkadaşların kafasına yatmayan konu fermente süresi. Bir yerde 40 gün ifadesi geçiyor, başka bir yerde seperatörden geçirilmiş dışkının 3 ayda fermente olacağı, seperatörden geçmemişin de 90 günde fermente olacağını belirtmişsiniz.
    40 günle 90 arasında ki fark çok geliyor ve seperatörden geçmesiyle geçmemesi arasında fark olmamış gibi oluyor rakamsal verilerden. Sizde iklime göre değişebilir diyorsunuz ama bu konuyu aydınlatabilirseniz bizlerin kafası rahatlamış olacak.

    2) Benim sorum ise;
    İlk yıl hedefim tamamen sayı arttırmak. Gübre üretimi ön planda değil. Sizin tecrübe ettiğiniz, solucanda üreme verimliliğini arttıran mama içinde bulunmasını tavsiye ettiğiniz şeyler var mı? 16 kat artış olabileceği gibi 50 kat artışlara kadar çıkılabileceğini okumuştum bir yılda. O aradaki fark oluşturmayı araştırıyorum. Bu konudaki tecrübelerinizi çok önemsiyorum.
    Sabrınız ve ilginiz için teşekkürler.

    1. Merhaba,

      1. Taze hayvan gübresinin ortalama fermente süreci 90 gündür. Acil mama ihtiyacı olması durumunda seperatörden geçmiş ise 40 gün sonra mama olarak kullanılabilir, ancak ideal süre 3 ay (90) gündür. Mamanın hazır olduğunu koyulaşan renginden ve ağır kokusunu kaybetmesi ile anlıyoruz.

      2. Solucan sayısını 1 yılda 35 kat arttırmak mümkün, fakat burada amaç gübre üretmek değil, solucan sayısını kısa sürede zirveye çıkarmaktır. Bunun için yapmanız gerekenler;

      – 4,5 metrekarelik besleme havuzunun köşesine 5.000 adet solucan bırakıyoruz. Havuz ölçüleri; ayaklar hariç yükseklik 60 cm, genişlik 1,5 m, uzunluk 3 metredir. Zamanla solucanlar çoğaldıkça havuza yayılacaklardır. Beslemeyi buna göre yaparsınız. Burada amaç 1 yıl boyunca hiç hasat yapmadan sadece solucan sayısını çoğaltmak. Bahsettiğim ölçülerdeki kasa 1 yılda dolacaktır. Hasat aralığını ne kadar çok uzatırsak yumurta ve yavru kaybı o derece düşük olacaktır.

      – Kompost sıcaklığı 15 derecenin altına düşmesin.

      – Mamanın kalitesi önemli. Önerdiğimiz karışım;

      %50 seperatörden geçmiş büyük baş hayvan gübresi,
      %25 seperatörden geçmiş küçük baç hayvan gübresi,
      %15 öğütülmüş mısır koçanı veye mısır sılajı veya recine içermeyen ince ağaç talaşı veya mısır unu,
      %10 çay posası.

      Tüm bunları güneş görmeyen beton zeminde veya altına naylon sermek suretiyle 90 gün boyunca haftada bir karıştırın. Yığın yüksekliği 1 metreyi geçmesin. Daha sonra solucanları bu mama ile yukarıdaki şartlarda besleyin.

  40. İyi günler kolay gelsin. Daha önce bir sorum olmuştu Serkan bey ancak hangi bölüme yazdığımı bir türlü bulamadım .Tekrar yazmak zorunda kaldım. %70 hayvan gübresine taze marul yapraklarını direk üzerene mi atmalıyız, yoksa suda ıslatarak çürütüp güneşte kurutarak mı vermek daha doğru olur. Birde toz saman verilebilir mi. Teşekkürler.

    1. Merhaba, marul gibi su bazlı yapraksı bitkiler hiç fermente edilmeden doğrudan solucanlara verilir. Üzerine bir miktar mama koyarak altta kalmalarını sağlarsanız sinek çekmez. Toz saman ise hayvan gübresi ile birlikte fermente edilmelidir.

  41. Admin sanırım sadece sizden alış veriş yapanların sorularını cevaplıyorsunuz. 2 kere soru yazmış olmama rağmen hiç bir cevap vermediniz. Vermek zorunda da değilsiniz. Site olarak kurumsal gibi görünüyordunuz. Anladığım kadarıyla çıkarlarınız doğrultusunda sorulara cevap veriyorsunuz.

    1. Merhaba, yukarıda yazmış olduğunuz 5 cümlelik yorumda 6 tane imla hatası, 8 tane harf hatası vardı. Gerekli düzeltmeyi yapmak hayatımdan 3 dakika çaldı. Telefondan yazıyor olsanız bile lütfen en azından harfleri doğru yazmaya özen gösterin. Böylece cevap alabileceksiniz. Saygılar.

  42. Merhaba Serkan bey. Taze büyükbaş hayvan gübresini beton zeminde güneş ve rüzgar gören açık bir alanda aktarma yöntemiyle fermente ederek daha sonrada çay posası ile karıştırıp solucanlara veriyoruz. Bu sistemde güneşin bir zararı olur mu? Teşekkürler.

    1. Merhaba, sadece üstü kurur ve aşırı nem kaybı olur. Arada nem verirseniz iç kısımlar kurumaz.

  43. Merhabalar, büyük baş hayvan dışkısını fermente ederken devamlı %80 nemli mi olacak? Kuruma olduğunda ıslatacak mıyız?

  44. Çay posası nasıl fermente ediliyor? Güneş altında mı duracak kapalı alanda mı? Alana yayılmalı mı yoksa bir arada mı durmalı? Islak mı olmalı yoksa kuru ya da nemli mı?

    1. %80 nemli, gölge bir alanda, yığınlar halinde ve toprak ile temas etmeyecek şekilde fermente edilmelidir.

      1. Hocam müthiş derecede kokuyor dediğiniz şekilde beklettim yine de hayvan gübresine katayım mı çürümüş çay posasını.

        1. Aşırı nemli beklettiğiniz için kokuşmuş olmalı. Karıştırın bir zararı olmaz. Hatta solucanlar kokuşmuş haline bayılıyor.

  45. Ben de büyük baş hayvan var ben bunun dışkısını alıp beton bir zeminde yıkasam asiti gidene kadar onuda bitkisel atık ile karıştırıp solucana versem sıkıntı olur mu?

  46. Merhabalar Serkan bey ben bu işe başlamak istiyorum ama birkaç sorum olacak.
    1 – ilk etapta 10.000 tane beslemek istiyorum sizce evsel atıklar ve çay posası yeterli olur mu?
    2-Yavaş yavaş profesyonelce yapıp bu işi teşvik falan almayı düşünüyorum sizce ürettiğim gübreyi pazarlama süreci ne olur? Hani Türkiye genelinde çiftçiler biliyor mu solucan gübresini?
    3-Gördüğüm kadarıyla en zahmetli iş solucana kompost hazırlamak. Sebzeleri kaç gün bekletip öyle vermeliyiz?
    4-Gübrenin kalitesinin artması için hangi karışımı önerirsiniz?
    Vereceğiniz cevaplar için şimdiden teşekkürler.

    1. Merhaba,
      1. Evet.
      2. Sizin pazarlama stratejiniz ve tecrübeniz süreci doğrudan etkileyecektir. Çiftçimiz son 3 yıl içinde oldukça bilinçlendi. Kaliteli gübreye her zaman alıcı çıkıyor.
      3. Evsel atıklar 4-5 gün çay posası 15 gün fermente edilir.
      4. Amacınız çay posası ve evsel atıklar ile beslemek ise %70 posa, %30 evsel atıklar uygundur. Evsel atıkların çok çeşitli olması kaliteyi arttırıyor.

  47. Merhabalar;
    Fermente etmek için aldığım taze hayvan gübresini beton zemin üzerine döktüm. Seperasyon işleminden geçmediği için havalandırmak amacıyla beton zemin üzerine taze hayvan gübresini serme işlemi yaparken içerisinde küçük kurtçuklar gördüm. Bu kurtçuklar fermentasyon başladığında ölürler mi, yoksa bir zararı olur mu? Bilgi verirseniz sevinirim. Teşekkürler.

    1. Merhaba, taze hayvan gübresinde kurtçuk olması garip bir durum. Muhtemelen taze değildir. O gübreyi kullanmayın.

  48. Merhaba,
    Birkaç sorum olacaktı şimdiden teşekkürler.
    Mama olarak verdiğimiz gübrede solucanlar var, ırk karışması olabilir mi, bilginiz var mı?
    Hasat için ne kadar süre beklemeliyiz?
    Çıkan solucan gübresini nemini atması için ne kadar zaman beklemeliyiz?
    Ayrıca altı aydan fazlaca bir süre sonra çıkarttık gübremizi ama simsiyah değildi, kahverengi. Mamayı tamamen ​yemedikleri için mi acaba, yemeleri için ne yapmalıyız.

    1. Merhaba,
      İçinde farklı solucanlar olan mamanın kalitesinde sorun vardır. Muhtemelen yanmış hayvan gübresidir, asla kültür solucanlarına verilmez.
      Hasat için ideal süre 3 aydır.
      Hasat edilen humus 3 ay olgunlaşmaya bırakılır.
      Hasat ettiğiniz solucan humusu henüz kahverengi ise solucan gübresi sayılmaz. Eğer besleme prosedüre uygun yapıldı ise sorun mamanın kalitesidir.

barış için bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir